Op een jaar van gebeurtenissen en uitdagingen met verstrekkende gevolgen voor veel mensen in de hele wereld. Naast het enorme menselijk leed heeft de oorlog in Oekraïne de veiligheidsrisico’s en onzekerheid in Europa doen oplopen tot een niveau dat we deze eeuw nog niet hebben gezien. De oorlog, die inmiddels al langer dan een jaar duurt, heeft verder ook diepe sporen getrokken in de lokale, regionale en internationale markten. De hoge inflatie en verslechtering van de macro-economische omstandigheden hebben de consumentenbestedingen flink onder druk gezet. En dat op een moment dat de meeste landen nog moesten bijkomen van de coronapandemie en de invloed daarvan op de wereldwijde bevoorradingsketens. Die combinatie van factoren heeft een negatief effect gehad op e-commerce, heeft de sector en PostNL aanzienlijk onder druk gezet, en heeft tot lagere resultaten geleid dan we hadden verwacht. We hebben in de loop van het jaar snel en voortvarend ingegrepen om door deze turbulente omgeving heen te kunnen laveren.
We hebben tijdens de hele coronapandemie uitzonderlijk hard gewerkt om ervoor te zorgen dat de samenleving post en pakketjes kon blijven sturen en ontvangen. In 2022 stonden we ineens voor heel andere omstandigheden, waarin onzekerheid de boventoon voerde. Door de combinatie van lagere consumentenbestedingen en een veel hoger niveau van autonome kosten veranderde het patroon. De markt voor e-commerce en onze eigen e-commerce-activiteiten stonden voor grote uitdagingen. Over de grens had Spring, dat wereldwijd e-commerce-oplossingen verzorgt, te maken met dalende volumes uit Azië door het zero-covidbeleid in China en door verstoringen in de bevoorradingsketen. Bij Mail Nederland waren de zeer krappe arbeidsmarkt en het relatief hoge verzuim de belangrijkste uitdagingen.
We hebben het hele jaar door mitigerende maatregelen genomen. Het lager dan verwachte volume in e-commerce hebben we operationeel aangepakt met schaalaanpassingen van onze netwerkcapaciteit, personeel en wagenpark, naast ook routeoptimalisatie. Verder hebben we de indirecte kosten bij Pakketten verlaagd en de overhead kritisch tegen het licht gehouden door projecten en de invulling van vacatures op te schorten. Tegelijkertijd hebben we geen enkele twijfel over de potentie van e-commerce zodra de macro-economische situatie weer aantrekt. Tegenover de maatregelen die het kostenniveau moeten verlagen, blijven we dan ook gerichte inspanningen en investeringen zetten om klaar te zijn voor dat herstel, gebaseerd op groei van de detailhandelsverkopen en van de toenemende online penetratie. Bij Mail Nederland zijn we verdergegaan met onze reguliere kostenbesparingen en hebben we diverse maatregelen genomen om het tekort aan bezorgers op te vangen. In het hele bedrijf hebben we de investeringen op bepaalde gebieden bijgesteld en onze bestedingen aan IT en digitalisatie aangepast op de volumewijzigingen.
Als ik zeg dat wat er gebeurd is ons allemaal zeer heeft aangegrepen en nog altijd aangrijpt, is dat zacht uitgedrukt. We hebben de autoriteiten tijdens het onderzoek onze volledige medewerking verleend. Daarnaast hebben we in ons netwerk aanzienlijke aanvullende nalevingsmaatregelen getroffen. De paar overtredingen die bij die controles aan het licht kwamen, zijn snel opgelost. De meeste bezorgpartners werkten volledig conform de wet- en regelgeving. We blijven onze mensen krachtig verdedigen in de rechtszaak die in 2023 weer wordt hervat. En we blijven investeren in ons netwerk, een blijk van ons vertrouwen in de groeikansen in België.
We hebben ondanks de lastige omstandigheden heel veel bereikt. Ik ben trots op de hoeveelheid werk die door onze mensen is verzet om de capaciteit van onze netwerken af te stemmen op de volumes. En dat in een krappe arbeidsmarkt. Het gevolg was dat we de noodzakelijke flexibiliteit hebben kunnen houden om ook de piekmomenten aan te kunnen. En dus ook het niveau van onze dienstverlening aan klant en consument. We hebben daardoor eind november en in december een solide en efficiënte prestatie neergezet.
Voor de klant hebben we onze focus op e-commerce en pakketbezorgingsdiensten, digitalisatie en innovatie en duurzaamheid verder versterkt. Het aantal consumenten met een eigen PostNL-account is ook in 2022 weer gegroeid. Dat zijn er nu 7,8 miljoen. Verder gaan we als eerste grote bezorgpartij onze pakketautomaten open stellen voor derden. De consument krijgt daardoor meer keuze waar en wanneer deze zijn of haar pakketje kan ophalen. En om de toegang tot onze pakketautomaten nog makkelijker te maken, gaan we overeenkomsten sluiten met diverse supermarkten en andere winkels in heel Nederland om automaten te plaatsen.
Voor onze mensen hebben we overeenstemming bereikt met de vakbonden over drie cao’s, zodat we onze mensen financieel kunnen bijstaan in een lastig jaar. En binnen onze financiële grenzen een stabiel werkklimaat kunnen realiseren. Ik ben ook trots op de aankondiging dat we het aantal pakketbezorgers in vaste dienst de komende jaren gaan verhogen: het doel is dat rond de 50% van alle bezorgers uiteindelijk direct voor PostNL werken. Tegelijkertijd helpen we onze bezorgpartners met de groei van hun bedrijf, waardoor ook zij stabiele en aantrekkelijke arbeidsomstandigheden aan hun personeel kunnen bieden, in duurzaam transport kunnen investeren en voldoende schaalgrootte en flexibiliteit kunnen realiseren om zich ook bij economische tegenwind staande te houden. We hebben daarnaast een vast contract aangeboden aan al onze postbezorgers. En bereikten aan het eind van het jaar overeenstemming met het BVPP, CNV en FNV over de aanpassing van de pensioenregeling. Het gevolg was dat het pensioenfonds per 1 januari 2023 het pensioen met 10% kon verhogen. Onze pensioengerechtigden zagen het effect daarvan direct terug in hun pensioenuitkering.
Op milieugebied verkeren we in een sterke en leidende uitgangspositie in onze markten. Kijk maar naar de vorderingen die we al hebben geboekt met groene en net zero-oplossingen in onze netwerken. Trots zijn we er dan ook op dat we door de Dow Jones Sustainability Index opnieuw tot een van de duurzaamste bedrijven in de sector transport en logistiek zijn uitgeroepen voor wat betreft de transparantie en prestaties op het gebied van economie, maatschappij en milieu. Van het CDP kregen we daarnaast voor het derde jaar op rij de score 'A'. Dat is de hoogste score die dit wereldwijde milieumeldingsmechanisme aan een bedrijf kan toekennen. Daaruit blijkt de voortgang die we ook op het gebied van milieubeheer blijven boeken. In de loop van 2022 hebben we verder geïnvesteerd in de CO2-afbouw van onze activiteiten, de CO2-uitstoot bij Pakketten verlaagd, het percentage HVO100-brandstoffen dat we gebruiken verhoogd, het aantal elektrische voertuigen verder uitgebreid, en hebben we een formeel biodiversiteitsbeleid gepubliceerd. Er blijven nog steeds flinke uitdagingen (zoals de beperkte beschikbaarheid van elektrische voertuigen en de noodzakelijke verbetering van het stroomnet die het gebruik van grote elektrische vrachtwagens mogelijk moet maken), maar we liggen goed op koers om onze duurzaamheidsdoelstelling van een uitstootvrije ‘last-mile’ bezorging in 2030 te halen.
Tot slot ben ik erg trots op de succesvolle lancering van het PostNL Bijzondere Momenten Fonds. Dat hebben we opgericht om een bijdrage te leveren aan onze purpose om bijzondere momenten te bezorgen. En dan vooral aan die mensen in de samenleving die dat het hardst nodig hebben. Er is groot enthousiasme onder onze mensen om deel te nemen aan de activiteiten van het fonds. Ik ben dan ook zeer blij dat we samen met het Leger des Heils het gevecht aangaan tegen eenzaamheid en voor verbinding in de gemeenschap.
Na twee zeer sterke jaren van financiële resultaten onder invloed van de impact van de coronapandemie op de e-commerce en ons sterke en efficiënte operationele netwerk, kregen we in 2022 met totaal andere omstandigheden te maken. We hebben alle zeilen bijgezet om de resultaatontwikkeling te ondersteunen en de financiële gezondheid van de onderneming te beschermen, bovenop de voortgaande inzet om op de kosten te besparen en nog efficiënter te werken zoals we dat altijd al doen. Dat betekent onder andere dat we in onze netwerken diverse operationele maatregelen hebben getroffen om de organisatie aan te passen aan het dalende volume. Ook hebben we diverse kostenbeheersingsmaatregelen getroffen om de efficiëntie en productiviteit te verbeteren. Gelet op de hogere kosten hebben we verder onze tarieven verhoogd en via een aantal cash-initiatieven onze vrije kasstroom zo optimaal mogelijk gemaakt. Denk dan onder andere aan streng kapitaalallocatiebeheer en actieve optimalisatiemaatregelen.
Als onderdeel van de aanpassing van de PostNL-pensioenen die ik al eerder noemde, hebben we nu een collectieve defined contribution-regeling. Dat houdt onder andere in dat PostNL alleen de reguliere pensioenbijdrage hoeft te betalen. De afspraken over pensioenaanvullingen en terugbetaling zijn daarmee afgeschaft. Voor PostNL betekent dat lagere jaarlijkse pensioenlasten en een verbetering van de genormaliseerde EBIT en gecorrigeerde nettoschuldpositie.
PostNL stelt voor 2022 een dividend voor van € 0,16 per gewoon aandeel. Dat is een payout van 85% van het genormaliseerde totaalresultaat. In het eerste halfjaar is de eerste tranche van een aandeleninkoopprogramma ter waarde van € 250 miljoen uitgevoerd. Met als doel het verwachte verwateringseffect van de uitgegeven aandelen in verband met de dividenduitkering in 2021-2023 te neutraliseren. In totaal is er voor circa € 160 miljoen aan aandelen ingekocht. De tweede tranche wordt uitgesteld totdat onze bedrijfsactiviteiten weer aantrekken. We blijven sturen op een solide balans met een positief geconsolideerd vermogen. De leverage ratio mag de 2,0 niet overtreffen en de kasstromen worden stringent beheerst. Het streven is een dividend uit te keren dat zich in belangrijke mate in overeenstemming met de bedrijfsresultaten ontwikkelt.
We hebben de afgelopen jaren een succesvolle transformatie doorgemaakt tot logistieke e-commerce speler. De markt voor e-commerce heeft enorm potentieel in de toekomst en de fundamentele groeifactoren zijn niet veranderd. Hoewel we op de korte termijn alle nodige aanpassingsmaatregelen doorvoeren en ons richten op een strikte kostenbeheersing, is er niets veranderd in onze strategische ambities op de lange termijn.
Bij Pakketten blijft PostNL zich richten op de groei van ecommerce door de juiste balans aan te brengen tussen volume, waarde en capaciteit. Het daarmee samenhangende investeringsprogramma is flexibel en zorgt voor een efficiënte en toekomstbestendige infrastructuur. Bij Mail Nederland vangen we de volumedaling op met een combinatie van gematigd prijsbeleid en kostenbesparingsinitiatieven door onze sorteer- en bezorgprocessen verder te verbeteren. De concurrentiepositie wordt verder versterkt door ons platform verder uit te bouwen, en door klant, consument en oplossingen samen te brengen in eenvoudige en slimme digitale klantreizen. Het effect van de bedrijfsactiviteiten op het klimaat en de hele samenleving zijn belangrijk voor ons. Duidelijke en ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen zijn volledig in onze strategie verankerd.
2023 wordt door de aanhoudende macro-economische onzekerheden naar verwachting een jaar van uitdagingen. De prognoses voor de pakketvolumes blijven onzeker op de korte termijn. We gaan nu uit van een daling in de lage enkele procenten voor 2023 en houden verder rekening met een potentieel licht verlies aan marktaandeel. De autonome kosten zullen opnieuw toenemen, maar kunnen voor het grootste deel worden gecompenseerd door prijsaanpassingen in een concurrerende markt met overcapaciteit. In deze operationele omgeving hebben we plannen aangekondigd om de organisatie te vereenvoudigen, de indirecte kosten te verminderen en de efficiëntie te verbeteren door een verlaging van de overhead (vooral bij Pakketten), naast ook andere maatregelen. Bij Mail Nederland zet de volumedaling naar verwachting door met zo’n 8% à 10%.
PostNL bevindt zich in een goede uitgangspositie om weer hogere resultaten te realiseren zodra de economische omstandigheden aantrekken en de markt voor e-commerce haar groeitraject hervat. Geprofiteerd kan worden van de aangekondigde maatregelen, inclusief de investeringen in de strategie en de verdere plannen voor kostenbesparingen. We hebben vertrouwen in de toekomstperspectieven voor de groei van e-commerce op de lange termijn, alsook in onze positie als marktleider in de Benelux. We hebben de juiste strategie om PostNL door deze lastige tijden heen te laveren en ons voor te bereiden op de toekomst.
Ik ben dankbaar dat ik omringd word door zoveel toegewijde en getalenteerde mensen die zich volledig voor hun werk inzetten. Samen werken we aan het PostNL van de toekomst. Een bedrijf dat zijn mensen centraal stelt, hen het bereik en de middelen geeft om naar de klant te luisteren en die gelukkig te maken. Een PostNL dat duurzaam op koers blijft, innoveert en versnelt door middel van digitalisatie, dat in het hart van de samenleving staat en financieel gezond is. En dat dankzij ons een geweldige plek is om te werken, nu en in de toekomst. Samen krijgen we dit voor elkaar.
Aan iedereen die in 2022 aan PostNL heeft bijgedragen: dank je wel!
iOS
Android